MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI
Bu dersimizde mondros ateşkes antlaşması maddeleri, mondros ateşkes antlaşmasından sonra işgal edilen yerler, mondros ateşkes antlaşması kısaca, mondros ateşkes antlaşması sonuçları, mondros ateşkes antlaşması maddeleri 7. madde, mondros ateşkes antlaşması önemi, mondros ateşkes antlaşması ne zaman imzalandı, kurtuluş savaşı zararlı cemiyetler, kurtuluş savaşı yararlı cemiyetler gibi konuları ele alacağız.
30 Ekim 1918'de Osmanlı'nın I. Dünya Savaşından çekildiği ilan ettiği
antlaşmadır.
En önemli maddelerinden biri İtilâf Devletlerin güvenliklerini
tehdit edecek bir durum karşısında bölgeyi işgal edebileceklerdi(7. madde).
İşgallere zemin hazırladı. Başka bir madde ise altı doğu ilinde
karışıklık çıkarsa işgal edebileceklerdi. Bu da ilerici Ermeni
devletinin kurulmasına zemin hazırlıyordu Böylece Osmanlı Devleti
fiilen sona erdi.
Osmanlı'nın Mondros'u İmzalamasının Sebepleri:
Bulgaristan'ın savaştan çekilmesi ile Almanya ve Avusturya ile
irtibatının oradan gelen yardımların kesilmesi.
Wilson Prensipleri'nin uygulanacağı düşünülmesi
Mondros Ateşkes Antlaşmasının Diğer Önemli Maddeleri:
• Boğazların yönetimi itilaf Devletlerine bırakılacak, tüm
gemilere açık olacak.
* Osmanlı, kendi iç asayişi sağlayabilecek kadar asker bulundurup
gerisini terhis edecek.Osmanlı tüm silahlarını itilaf Devletler
bırakacak.
* Osmanlı tüm haberleşme araçlarını it Devletleri'nin kontrolünde
bırakacak.Osmanlı donanması ve önemli ulaşımlarının kilit noktaları
itilaf Devletleri'nin kontrolü bırakılacak.Osmanlı tüm esirleri
serbest birakaç Osmanlılar'dan esir olanları itilaf Devletleri sert
bırakmayacaktır.
CEMİYETLER
İtilaf Devletleri'nin bu işgalleri üzerine halkın ilk tepkileri
direniş cemiyetleri kurmak olmuştur
MİLLİ CEMİYETLER ZARARLI
(Yararlı Cemiyetler) CEMİYETLER
Milli Varlığa Düşman Cemiyetler
1- Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası
2- Teali İslam Cemiyeti
3- Kürt Teali Cemiyeti
4- VVİlson Prensipleri Muhipleri Cemiyeti
5- ingiliz Muhipleri Cemiyeti
6- Hürriyet ve İtilaf Cemiyeti
1- izmir Müdafaa- i Hukuk Cemiyeti/ Redd- i ilhak Cemiyeti
2- Trakya Paşaeli Cemiyeti
3- Trabzon Muhafaza-ı Hukuk-u Milliye Cemiyeti
4- Kilikyalılar Cemiyeti
5- Doğu Anadolu Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti
6- Milli Kongre Cemiyeti
Azınlıkların Kurduğu Cemiyetler
1- Rumların Kurduğu
a. Mavri Mira Cemiyeti
b. Etnik-i Eterya Cemiyeti
c. Pontus Rum Cemiyeti
2- Ermenilerin Kurduğu
a. Hınçak
b. Taşnak Cemiyetleri
3- Yahudilerin Kurduğu
a. Alyans İsrailit Cemiyeti
a. Mavri Mira Cemiyeti
b. Makkabi Cemiyeti
Milli Varlığa Düşman Cemiyetler
Sulh ve Selamet-i Osmaniye Cemiyeti: Kurtuluşun Padişaha
bağlılıkla olacağını savundular.
Teali İslâm Cemiyeti: Kurtuluşun İslama ve Halifeye bağlı
kalarak olacağını savundular.
Kürt Teali Cemiyeti: Wİlson Prensiplerine dayanarak doğuda
Kürt Devleti kurmak istiyorlardı.
İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İngilizlerle dost olup işgallere
karşı çıkmamayı ve İngiliz mandasını savunuyorlardı. Dönemin
sadrazamı Damat Ferit'in de bu cemiyetle ilgisi vardır.
Wİlson prensipleri: Amerikan mandası istiyordu.
Hürriyet ve İtilaf Fırkası: İttihat ve Terakki'ye karşıdır.
Azınlıkların Kurduğu Cemiyetler
Mavri Mira Cemiyeti: Megalo İdea düşüncesiyle Batı Anadolu,
istanbul ve Trakya'yı Yunanistan'a bağlamak istiyordu.
Etniki Eterya Cemiyeti: Mavi Mira Cemiyetiy-le ortak
idealleri paylaşıyordu.
Rum Pontus Cemiyeti: Karadeniz'de Rum Devleti kurmak
istiyordu. Bu cemiyetleri Fener Rum Patrikhanesi yönlendirdi.
Taşnak ve Hınçak Cemiyeti: Ermeniler Doğu Anadolu'da devlet
kurmak istiyorlardı. İstanbul Ermeni Patrikhanesi tarafından
yönlendirilmiştir.
Alyans - Makabi Cemiyeti: Filistin'de bağımsız bir Yahudi
devleti kurmak istiyorlardı. Anadolu'da bulunan diğer azınlıkların
kurduğu cemiyetlere maddi yardımda bulunuyordu.
Milli Cemiyetler
Trakya Paşaeli Cemiyeti: Edirne'de Mondoros Ateşkes
Antlaşması'ndan sonra kuruldu. Trakya'nın, Yunanistan'a katılmasını
önlemeye çalışmıştır.
İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye Cemiyeti: izmir'in
işgalinden önce kurulmuştu. Ege'nin Türk olduğunu ve burada yaşayan
Türklerin haklarının savunulması gerektiğini öne sürdüler.
Kilikyalılar Cemiyeti: Adana ve dolaylarındaki direniş
hareketini teşkilâtlandırmak için kuruldu.
Trabzon Müdafaa-ı Hukuk-u Milliye Cemiyeti: Bu cemiyet
Karadeniz'de Pontus iddiasındaki Rumlara karşı kuruldu.
Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti: İstanbul
merkez olmak üzere Erzurum ve Elazığ'da şubeleri açılmıştır. Doğu
illerinin Ermenilere verilmesini önlemek amacıyla kurulmuştur.
Mustafa Kemal'in katkıları vardır.
Milli Cemiyetlerin Ortak Özellikleri
İşgaller karşısında bölgesel olarak kurulmuşlar, ülkenin
tamamını kurtarmayı düşünmüşlerdir. Türklük duygusuyla
kurulmuşlardır.
İzmir'in İşgali (15 Mayıs 1919): Yunanlılar Paris Barış
Konferansı'nda belirlendiği üzere izmir'i işgal ettiler. Böylece
asıl cephe ve asıl düşman belirlenmiş, Anadolu'da Kuvay-ı Milliye
bilincinin artmasına neden olmuştur.
Amiral Bristol Raporu (Ekim 1919)
Yunanlılar'ın Batı Anadolu'daki işgalleri sırasında katliamları
üzerine Osmanlı Devleti'nin isteği ile ABD heyeti İzmir civarına
(Ege'ye) geldi.
Rapora Göre:
Batı Anadolu'da Rumlar çoğunlukta değildir.
Katliamlardan Yunanlılar sorumludur.
Yunan birlikleri buradan çekilmeli yerine itilaf kuvvetleri
gelmelidir.
Önemi: Milli mücadelemizin haklılığını gösteren ilk
uluslararası belgedir.
Kuvay-ı Milliye: İşgallere karşı bölgesel olarakl halkın desteğiyle
kurulan direniş birlikleridir. Öne mi, bölgeseldir, ihtiyaçlarını
halktan karşılardı. Düzenli orduya temel oluşturdu. Düzenli ordu
kurulana kadar düşmanı oyalayıp TBMM'ye zaman kazandırdı.
Diğer Tarih Notları, Testleri ve Videolarına Sağdaki Menüden Ulaşabilirsiniz.
BENZER KONULARI SİTE İÇİNDE ARAYIN