KANIN YAPISI
Bu makalemizde kanın yapısı ve görevleri, kan hücreleri nelerdir, kan plazmasında neler bulunur, kan hücreleri ve görevleri, kandaki en küçük kan hücrelerine ne denir, kanın içinde bulunan maddeler, kanın içindeki maddeler, kan nedir kısaca gibi konuları ele alacağız.
Yetişkin bir insan vücudunda ortalama 5-7 lt kan bulunur.
Kan
vücut için gerekli olan hayati maddelerin taşınmasını sağlar.Kanın fonksiyonları
şöyle sıralanabilir
Oksijen, karbondioksit, besin maddeleri, hormonlar ve metabolik
atıkları taşır.
Vücudun elektrolit bileşimini ve ph dengesini ayarlar. Yaralanan veya hasar gören
damarlardan
kan
kaybını pıhtılaşma mekanizması ile önler. Toksin ve patojenlere karşı koruyuculuk
sağlar. Vücut ısısı dengesini ayarlar.
Kan
, hücrelerden ve “plazma “ adı verilen bir sıvıdan oluşmuştur. Plazmanın
büyük kısmını (%90) su oluşturur. Bu sayede hücrelerin su ihtiyacını karşılar. Plazmanın
% 7’sini proteinler oluşturur. Plazmada en çok bulunan proteinler; albumin, globülin
ve fibrinojenlerdir.
Hücreler eritrositler (kırmızı
kan
hücreleri,alyuvarlar), lökositler (beyaz
kan
hücreleri,akyuvarlar) ve trombositlerdir. Hücrelerin % 99’undan fazlasını eritrositler
oluşturur. Eritrositler kanın oksijen taşıyan hücreleridir.Lökositler vücudu enfeksiyonlara
ve kansere karşı koruyan hücrelerdir. Trombositler ise kanın pıhtılaşmasında görev
alırlar.
Alyuvarlar:
Yapılarındaki hemoglobinden dolayı kana kırmızı rengini veren hücrelerdir.
Oluştuklarında çekirdeklidirler, ancak olgunlaştıklarında çekirdeklerini kaybederler.Kandaki
hücrelerin % 99’undan fazlasını alyuvarlar oluşturur. Alyuvarlar disk şeklindedir,
çapları 7-8 mikrometre kadardır.Alyuvar zarlarında % 33 oranda bulunan hemoglobin,
kanda oksijen taşıyan proteindir. Oksijenin yaklaşık % 99’u hemoglobin ile taşınır,
geri kalan % 1’lik kısım ise kanda çözünmüş olarak taşınır. Hemoglobin alyuvarların
pembe boyanmasından sorumludur . Oksijenleşmiş hemoglobin kırmızı renklidir. Deniz
seviyesinden yükseklere çıkıldıkça havadaki O2 azaldığından alyuvar sayısı artar.Alyuvarlar
kemik iliğinde yapılırlar. Gebeliğin son ayına kadar eritrosit yapımı karaciğerde
gerçekleşir. Gebeliğin son ayından 5 yaşına kadar tüm kemiklerin kemik iliğinde
üretilir. ilerleyen yaşlarda hayatın sonuna kadar azalan oranlarda eritrosit yapımı
vertebralar, kostalar ve sternumda yapılır.
Akyuvarlar:
Beyaz renkli iri çekirdekli, büyük ve sabit bir şekli olmayan
kan
hücreleridir. Kemik iliği ile lenf düğümlerinde ve dalak, timüs gibi lenf dokularında
üretilirler. Ömürleri birkaç gündür. İnsanın 1 mm3 kanında 8-10 bin kadar akyuvar
bulunur.Vücuda giren mikroorganizmalara karşı koruyucu özellikte olan hücrelerdir.
Protein sentezleyebilirler.
Trombositler:
Trombositler, kanın pıhtılaşmasında önemli göreve sahip olup, çok
sayıda granül içeren renksiz hücre parçalarıdır. Megakaryosit denilen kemik iliğinin
büyük hücrelerinin parçalarından oluşur. Ortalama 10 gün kadar yaşarlar.
DİĞER İNSAN VÜCUDU İLE İLGİLİ MAKALELER İÇİN TIKLAYINIZ