AKDENİZ BÖLGESİNİN YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
Bu dersimizde akdeniz bölgesinin doğal güzellikleri, akdeniz bölgesinin en önemli yüzey şekilleri, akdeniz bölgesinin dağları, akdeniz bölgesinin platoları gibi konuları ele alacağız.
Bölgenin
büyük bir kısmı Toros Dağları ve yüksek platolarla kaplıdır. Genel olarak
engebeli ve dağlıktır.
Toroslar, III.
Jeolojik zamanda oluşmuş Alp – Himalaya sistemine bağlı genç kıvrım dağlarıdır.
Batı ve Orta Toroslar bölge içinde geniş yer tutar.
Batı Toroslar
Antalya Körfezi'nin her iki yanında da yer alır. Bey Dağları, Çiçekbaba ve Barla
Dağları Antalya Körfezi'nin batısında, güneybatı - kuzeydoğu yönünde uzanırlar.
Sultan Dedegöl ve Geyik Dağları Antalya Körfezi'nin doğusunda kuzeybatı -
güneydoğu yönlü uzanır.
Anamur
Burnu'nun kuzeyinden başlayan Orta Toroslar, güneybatı - kuzeydoğu yönlü uzanan
üç kütleden oluşur. Bunlar, Bolkar Dağları, Aladağlar, Tahtalı Dağları ve
Binboğa Dağları'dır. Akdeniz Bölgesi'nde Toroslar'dan başka Hatay - K. Maraş
istikametinde uzanan dağların oluşturduğu bir dış sıra halinde Nur (Amanos)
Dağları uzanır.
Dağların
kıyıya paralel uzanması, dalga aşındırmasının fazla olmasına ve kıyılarda
yalıyarların (falezlerin) çokluğuna neden olmuştur.
Akdeniz
Bölgesi'nde yer yer plato alanları bulunur. Bunlardan biri Antalya Körfezi'nin
batısındaki Teke Platosu, diğeri de Anamur Burnu'nun gerisindeki Taşeli
Plâtosu'dur.
Antalya
Körfezi'nin batısındaki dağlarla ve platolarla kaplı karstik arazi "Teke Yöresi"
olarak adlandırılır. Teke Yöresi ve Taşeli Platosu bölgenin en tenha yerleridir.
Türkiye'de
karstik yapının yaygın olduğu yerlerde yağışın fazla olmasına karşın yeraltına
sızmanın çok
olması, yerüstü sularının zayıf olmasına yol açar.
Bu nedenle de bu yerlerde nüfus yoğunluğu azdır.
Dağlar
kıyıdan itibaren yükseldiği ve kıyıya paralel olduğu için iç kısımlarla ulaşım
ancak bazı geçitlerle sağlanabilmektedir.
Bölgedeki başlıca
geçitler şunlardır:
Göller Yöresi'ni Antalya'ya bağlayan Çubuk geçidi, İç Anadolu'yu Silifke'ye
bağlayan Sertavul geçidi, Amik Ovası'nı İskenderun'a, hatta Suriye'ye bağlayan
Belen geçidi ve Çukurova'yı İç Anadolu'ya bağlayan Gülek geçididir.
Bu bölgedeki
ovalar çöküntü alanlarında alüvyonların yığılması ile oluşmuş birikim
alanlarıdır. Bu birikim alanlarından en önemlileri Çukurova delta ovası ile
Hatay çukurluğundaki Amik ovasıdır. Akdeniz Bölgesi'nin batısında da kıyıda
Antalya ovası ile Göller yöresinin küçük çöküntü ovaları bulunmaktadır.
Akdeniz
Bölgesi genel olarak engebeli ve dağlıktır. Bölgenin % 80'ini kıyıya paralel
uzanan Toros Dağları ile yüksek platolar oluşturur. Bu durum, bölgede nüfus
dağılışını, kara ulaşımını, bitki örtüsünü, turizm çeşitliliğini çok etkiler.
Sanayi ürünleri çeşitliliği ise bu durumdan en az etkilenir.
Diğer Coğrafya Notları, Testleri ve Videoları için Tıklayınız