Türkiye'nin Ticareti
Coğrafya Türkiye'nin Ticareti
Bu dersimizde türkiye'de dış ticaret coğrafya, türkiyenin dış ticareti hakında bilgi, ticareti etkileyen unsurlar, türkiye'de ticaretin geliştiği yerler, türkiye'de ticaret nasıldır, türkiyenin iç ticareti gibi konuları ele alacağız.
Ticaret, ilkçağlardan beri, ülkeler ve kıtalar arasında mal ve
hizmetlerin kâr amacıyla yapıldığı etkinliktir. Ticaret coğrafyası,
bakımından ülkemizin coğrafi potansiyeli çok önemlidir. Bunu da
tarım, hayvancılık, maden yatakları, sanayileşme özellikle de sanayi
ürünleri belirler.
iç ticaret: Ülkemiz sınırları içinde yapılan ticarettir.
Bölgeler arasında iklim farklılıkları görülmesi nedeniyle farklı
tarım ürünleri yetişir. Sanayi faaliyetleri özellikle Marmara, Ege
ve Akdeniz bölgelerimizde çok gelişmiştir. Bölgeler ve kentler
arasında yoğun bir ticaret gelişmiştir. En önemli ticaret
merkezlerimiz İstanbul, İzmir, Bursa, Adana, Mersin, Gaziantep,
Samsun, Trabzon, Ankara, Konya, Eskişehir, Malatya, Erzurum, Van ve
Diyarbakır'dır.
Dış ticaret: Ülkemiz sınırlarından dışarıya (ihracat) ve
dışarıdan ülkemize (ithalat) yapılan ticarettir. 1928 yılı
itibarıyla 88 milyon ABD doları ihracatımıza karşılık, 113 milyon
ABD doları ithalâtımız gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmimiz 201
milyon ABD doları ve ihracatımızın gayri safî millî hasıla (GSMH)'daki
payı ise %10,7 olmuştur. Aradan geçen 73 yıllık süre sonrasında,
2001 yılı itibarıyla 31 milyar ABD doları ihracatımıza karşılık, 41
milyar ABD doları ithalâtımız gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmimiz
72 milyar ABD dolardır. İhracatımızın gayrî safî millî hasıla (GSMH)'daki
payı ise %21,6'dır.
İhracat: Tarım ve hayvan ürünleri ile yeraltı
kaynaklarımızdan oluşur. Son yıllarda dışarıya sattığımız ürünler
arasında bazı sanayi ürünlerimizin olduğu da görülür. Örneğin;
İtalya ve Fransa'dan otomobil ithal ederken, bugün Fransa'ya Fiat
otomobil ihraç edilmektedir. Dış ülkelere sattığımız ürünler fayans,
porselen, tuğla, çimento gibi toprak ürünleri, çeşitli meyve ve
sebzeler, hayvansal ve bitkisel yağlar, tekstil ürünleri, giyim ve
deri eşyaları, otomobil, otobüs, kamyon, vagon, televizyon, ev
aletleri, araba lâstiği, krom, bakır, boraks gibi maden
cevherleridir.
İthalât: Sanayi ürünleri, elektronik araç ve gereçler,
motorlu taşıtlar, optik aletler, ilaç, kimyasal maddeler, petrol,
doğal gaz, kauçuk, kahve, kakao, baharat gibi ürünler dış ülkelerden
satın aldığımız ürünlerdir.
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, ABD, Ortadoğu Ülkeleri, İslâm
Ülkeleri, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilâtı (OECD) ülkeleri,
Karadeniz Ekonomik işbirliği Ülkeleri (KEİB) ve Uzakdoğu ülkeleri
ihracat ve ithalât yaptığımız başlıca ülkelerdir.
1983'den sonraki yıllarda ülkemizde "serbest ticaret" bölgeleri ya
da kentleri önemli olmaya başlamıştır. Buralarda dövizle alışveriş
yapıldığı gibi gümrük vergisi de alınmamaktadır. Bu bölgeler İzmir,
Mersin, Antalya, Adana, İskenderun ve İstanbul'dur.
Diğer Coğrafya Notları, Testleri ve Videoları için Tıklayınız