19. YÜZYIL ISLAHATLARI
Bu dersimizde 19. yüzyıl ıslahatları özet, 19. yüzyıl ıslahatları kısaca, 19.yy ıslahatları genel özellikleri, 19.yy ıslahatları konu anlatımı, 19. yüzyıl ıslahatçıları kimlerdir gibi konuları ele alacağız.
II. MAHMUT DÖNEMİ (1808- 1839)
Alemdar Mustafa Paşa'nın çalışmalarıyla padişah Rumeli ve
Anadolu'daki ayanlarla Sened-i İt-tifak'ı imzaladı. Böylece Osmanlı
Devleti'nde ilk kez padişah kendi dışında başka bir gücün varlığını
kabul etmiştir. Ayrıca ilk kez padişahın bu ittifakla yetkileri
kısıtlanmıştır.
İdarî sahada memurların kılık kıyafeti düzenlenmiş fes, ceket,
pantolon resmî kıyafet olarak kabul edilmiştir (1828). Divan-ı
Hümayun kaldırılarak bakanlıklar kurulmuştur. Sağlık alanında
karantina uygulanmış, askeri alanda Yeniçeri Ocağı kaldırılmış (Vakai
hayriye), ilköğretim zorunlu hâle getirilmiştir.
Takvim-i Vekayı adıyla ilk gazete çıkarıldı (1831). Avrupa'ya ilk
kez öğrenci gönderildi.
TANZİMAT FERMANI (1839)
Müslüman ve gayri müslim halkın eşitliğine dayanarak
hazırlanmıştır. Böylece her gücün üzerinde kanun gücü olduğunu kabul
etmiştir. Batılılaşma hareketleri hız kazanmıştır. Osmanlı Devleti
Avrupa'nın baskısı olmadan Tanzimat Fermanı'nı ilân etmiştir.
ISLAHAT FERMANI (1856)
Avrupa Devletleri tarafından hazırlanmış ve Osmanlı Devleti'de
Avrupa'nın iç işlerine müdahalesini engellemek amacıyla ilân
etmiştir. Fermanda Müslümanlardan çok gayri müslimlerin hakları
genişletilmiştir. Böylece Müslüman halk tepki göstermiştir.
(Fermanın ilânına rağmen Avrupa Devletleri iç işlerimize
karışmıştır.)
I. MEŞRUTİYET (1876 - 1878)
Osmanlı Devleti'nin ilk yazılı anayasası olan Kanun-i Esasi
kabul edildi. Anayasal düzene geçilirken halk ilk kez yönetime
katılmıştır (Demokratik dönem). 1877 - 1878 Osmanlı - Rus Savaşı
sırasında meclis kapatılmıştır.
II. MEŞRUTİYET (1908)
Padişah II. Abdülhamit'e karşı ortamda İttihat ve Terakki
Cemiyeti kuruldu. Bu arada Meclis içinde meşrutiyet yanlıları ile
karşıtlarının çatışmaları ve bunun halka yansıması oldu. Avusturya -
Rusya elçilerinin kışkırtmaları sonucunda 31 Mart Olayı patlak
verdi. II. Abdülhamit tahttan indirildi. V.
Mehmet Reşat padişah oldu. Osmanlı tarihinde ilk kez rejime karşı
çıkan bu isyanı Selanik'te kurulan Hareket Ordusu bastırmıştır.
I. ve II. Meşrutiyet Osmanlı Devleti'nin önemli demokrasi
denemeleridir.
Diğer Tarih Notları, Testleri ve Videoları için Tıklayınız